Samenwerking De Financiele Hulpverlener en Stichting de Wartburg
Per 1 november 2021 gaan Stichting de Wartburg en De Financiele Hulpverlener BV samen verder onder de naam van De Financiele Hulpverlener BV. De medewerkers van Stichting de Wartburg blijven ook na de samensmelting van beide organisaties verantwoordelijk voor hun eigen dossiers.
De kasfunctie die Stichting de Wartburg wekelijks voor haar klanten heeft, blijft gehandhaafd op het Dimence-terrein aan de Nico Bolkensteinlaan 1 te Deventer.
ACM oordeelt: Voorliggende voorziening beschermingsbewind Deventer is oneerlijke concurrentie
De constructie zoals de gemeente Deventer heeft bedacht om beschermingsbewind te financieren, is niet toegestaan. Zoals de ACM stelt:
- “De gemeenteraad van de gemeente Deventer overtreedt sinds 1 januari 2017 de mededingingswet (art. 25i, eerste lid) bij het aanbieden van beschermingsbewind, doordat de integrale kosten van deze dienst niet worden doorberekend en in rekening worden gebracht bij de cliënten”.
https://www.acm.nl/nl/publicaties/deventer-moet-kosten-voor-particuliere-bewindvoerders-vergoeden
Toelichting
Gemeente Deventer wil graag bezuinigingen op de kosten die bewindvoerders in rekening brengen bij mensen met een laag inkomen. Deze mensen kunnen deze bewindvoerderskosten vergoed krijgen via de bijzondere bijstand. De afgelopen jaren zijn, door de toename van het aantal mensen met een bewindvoerder, de kosten toegenomen.
De gemeente Deventer is van mening dat ze zelf het beschermingsbewind goedkoper kan uitvoeren dan andere private bewindvoerders, en heeft daarom per 1 januari 2017 een voorliggende voorziening beschermingsbewind ingevoerd. Concreet betekent dit dat ze gratis beschermingsbewind aanbiedt aan mensen die anders de bewindvoering vergoed krijgen via de bijzondere bijstand. Mensen die beschermingsbewind genieten van een bewindvoerder buiten de gemeente om hebben door die voorliggende voorziening geen recht meer op bijzondere bijstand en kunnen dus geen bewindvoerder meer betalen.
Als bewindvoerderskantoor De Financiële Hulpverlener BV zijn we het met de gemeente Deventer eens dat de financieringsconstructie van beschermingsbewind via de bijzondere bijstand op lange termijn niet houdbaar is, en dat daar verandering in nodig is. We zijn ook van mening dat de gemeente bij het doorvoeren van veranderingen zich moet houden aan regels waar alle andere economische marktpartijen zich ook moeten houden. Specifiek vinden we de voorliggende voorziening beschermingsbewind
- een beperking van de keuzevrijheid: als mensen een bewindvoerder nodig hebben, terwijl ze ook een laag inkomen hebben, worden ze gedwongen de gemeente als bewindvoerder te kiezen. Daar waar mensen al afhankelijk zijn van de gemeente in de vorm van uitkering, bijzondere bijstand en/of kwijtscheldingen, vinden we een gedwongen keuze voor de gemeente bij beschermingsbewind niet acceptabel. Tevens verschillen mensen te veel van elkaar om allemaal met 1 en dezelfde bewindvoerder een klik te hebben. Mensen hebben het recht om een bewindvoerder te kiezen die bij hen past.
- oneerlijke concurrentie: beschermingsbewind is een economische activiteit. Dat betekent dat de kosten van beschermingsbewind ingediend moeten worden bij de klant, en niet met algemene rijksgelden gefinancierd mogen worden. Dat geldt voor alle economische activiteiten en dus ook voor beschermingsbewind.
Daarnaast zijn we van mening dat:
- de business-case waarin de gemeente onderbouwt dat ze goedkoper het werk van beschermingsbewind kan uitvoeren onvolledig en onjuist.
- er sprake is van functiemenging: in hoeverre kan een gemeente meerdere, soms tegenstrijdige petten, hebben. Gaat een bewindvoerder van de gemeente Deventer zijn collega inkomensconsulent aansprakelijk stellen als hij/zij een fout maakt? De schijn is tegen de gemeente, maar is dat terecht?
- er sprake is van bevoordeling door gemeente van eigen economische activiteit beschermingsbewind: is het toegestaan dat de gemeente dwingende financiële prikkels invoert ter bevordering van haar eigen economische activiteit.
Daarom hebben we middels een handhavingsverzoek de ACM gevraagd om hier onafhankelijke onderzoek naar te doen. Dit onderzoek is afgerond, en de conclusie van de ACM is:
- beperking keuzevrijheid: De ACM heeft hier geen eindconclusie over gegeven omdat dit niet haar bevoegdheid is. Wel heeft ze in haar besluit aangegeven dat de rechter bij de benoeming van de bewindvoerder uitdrukkelijk rekening moet houden met de voorkeur van de klant. Dit is wettelijk vastgelegd in artikel 435 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek.
- oneerlijke concurrentie: de gemeenteraad van de gemeente Deventer is sinds 1 januari 2017 in overtreding bij het aanbieden van beschermingsbewind, doordat de integrale kosten van deze dienst niet worden doorberekend en in rekening worden gebracht bij de cliënten.
- functiemening: de ACM heeft vastgesteld dat de functies binnen de gemeente Deventer van elkaar gescheiden zijn. Er is dan ook geen sprake van functiemenging. Over de vraag of deze functies correct worden uitgevoerd (of niet), mag en kan de ACM geen oordeel vormen. De vraag of een bewindvoerder zijn collega inkomensconsulent aansprakelijk stelt als hij/zij een fout maakt, is daarom niet door de ACM beantwoord. De schijn die de gemeente tegen heeft als ze (te) veel petten heeft, is dan ook niet weggenomen.
- bevoordeling door gemeente van eigen economische activiteit beschermingsbewind: ook hier heeft de ACM geen onderzoek naar uitgevoerd. Ze heeft geconstateerd dat de economische activiteit van de gemeente niet wordt uitgevoerd door een privaatrechterijke rechtspersoonlijkheid. Dit gesteld hebbende, mag de ACM hier verder geen onderzoek naar doen.
Samengevat: de ACM heeft 1 onderdeel van de voorliggende voorziening serieus kunnen onderzoeken en dat betreft de oneerlijke concurrentie. Op dat punt stelt ze dat de gemeenteraad in overtreding is.
Dit betekent dat:
- de business-case, die ter onderbouwing van de voorliggende voorziening beschermingsbewind heeft opgesteld, niet meer actueel is. Het is de vraag in hoeverre de gewenste bezuiniging nog gehaald kan worden. Een nieuw businessplan is in ieder geval noodzakelijk.
- het College een nieuw plan aan de gemeenteraad moet aanbieden als ze wil vasthouden aan een voorliggende voorziening beschermingsbewind.
- de gemeente in het vervolg BTW in rekening moet brengen. Dat geldt immers voor alle economische activiteiten.
De gemeente mag de voorliggende voorziening niet uitvoeren conform de kaders zoals die door de Gemeenteraad van Deventer in 2016 zijn vastgesteld. Dit betekent niet dat er niets moet veranderen in de financieringsconstructie voor beschermingsbewind voor mensen met een laag inkomen. Daar is samenwerking voor nodig tussen bewindvoerders en gemeenten. We hopen dat die samenwerking in Deventer, en ook in de rest van de Nederland wordt gezocht en gevonden.
